ADHD نوعی اختلال رفتاری – رشدی است که باعث بروز واکنشهای تکانشی، اختلال در یادگیری و فعالیتهای فیزیکی بیش از اندازه شده و با برخی رفتارهای غیرعادی همراه است.درمان اختلال کم توجهی بیش فعالی یا درمان ADHD می تواند به تسکین علائم کمک کند و مشکل را در زندگی روزمره بسیار کمتر کند. درمانADHD معمولا با استفاده از دارو یا روان درمانی است، اما ترکیبی از هر دو اغلب بهترین است.با انجام برخی تست های آنلاین می توانید یک پیش زمینه ی ذهنی نسبت به ADHD به دست آورید. درمان ADHD معمولاً توسط یک متخصص یا روانپزشک ترتیب داده می شود، اگرچه ممکن است این وضعیت توسط پزشک عمومی نظارت شود.
انواع داروهای بیش فعالی
اولین چیزی که باید درباره داروهای درمان بیش فعالی درک کنید این است که داروهای درمان ADHD دقیقا چه کاری میتوانند انجام دهند و چه کاری نمیتوانند انجام دهند. داروهای ADHD ممکن است به بهبود توانایی شما برای تمرکز، کنترل تکانهها، برنامهریزی از قبل و انجام وظایف کمک کنند. با این حال، انها یک قرص جادویی نیستند که تمام مشکلات شما یا فرزندتان را برطرف کنند.
با این حال، حتی زمانی که دارو موثر است، برخی از علائم ممکن است باقی بمانند. به عنوان مثال، یک کودک مبتلا به ADHD ممکن است همچنان با فراموشی، مشکلات عاطفی و ناهنجاریهای اجتماعی دست و پنجه نرم کند، یا یک فرد بزرگسال با بی نظمی، حواس پرتی، و مشکلات روابط درگیر باشد. به همین دلیل مهم است که برای کمک به مدیریت علائم خود، از جمله ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و خواب کافی، تغییراتی در سبک زندگی ایجاد کنید.
داروهای درمان ADHD به دو دسته اصلی محرک و غیر محرک تقسیم میشوند. در اینجا مروری مختصر از این نوع داروهای درمان ADHD خواهیم داشت.
داروهای محرک بیش فعالی
داروهای محرک درمانی که اغلب برای ADHD استفاده میشوند میتوانند به فرد در مدیریت علائم کمک کنند. این داروها برای بهبود مشکلات و اختلالات کمبود توجه، رفتارهای تکانشی و بیش فعالی کمک میکنند.این داروها ممکن است تنها درمانی باشند که استفاده میکنید، یا میتوانید آنها را همراه با رفتار درمانی امتحان کنید.
این داروها علائم ADHD را حدود 70 درصد در بزرگسالان و 70 تا 80 درصد در کودکان کاهش میدهند. داروهای محرک بیش فعالی به کاهش بیش فعالی، قطع صحبت و بی قراری کمک میکنند. آنها همچنین میتوانند به فرد کمک کنند تا کارها و پروژههای خود را به پایان برساند و روابط خود را بهبود بخشد.
داروهای محرک بیش فعالی سطح برخی از مواد شیمیایی مغز مانند دوپامین و نوراپی نفرین را افزایش میدهند. آنها به اعصاب مغز کمک میکنند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. اگر آنها را برای ADHD مصرف کنید، دوزهای آهسته و ثابتی دریافت خواهید کرد، درست همانطور که مغز شما آنها را به طور طبیعی ایجاد میکند. این داروها به افزایش انرژی شما کمک میکنند، به شما کمک میکنند توجه بهتری داشته باشید و شما را هوشیار نگه میدارند.
داروهای غیر محرک بیش فعالی
داروهای غیر محرک ADHD گزینه دیگر درمان و بهبود علائم بیش فعالی هستند. آنها معمولا برای افرادی که نمیتوانند داروهای محرک را مصرف کنند، به دلیل عوارض جانبی زیاد، ترجیح میدهند آنها (محرکها) را مصرف نکنند و یا برای افرادی که داروهای محرک برایشان موثر نیست، تجویز میشوند. این داروها شامل اتوموکستین، کلونیدین و گوانفاسین هستند.
برخلاف محرکها، داروهای غیر محرک با افزایش فعالیت مغزی نوراپی نفرین کار میکنند. این یک انتقال دهنده عصبی است که مثل دوپامین با “توجه” مرتبط است. با این حال، برخلاف محرکها، ممکن است چهار تا شش هفته طول بکشد تا داروهای غیرمحرک اثر خود را نشان دهند.
داروهای درمان ADHD
5 نوع دارو دارای مجوز برای درمان ADHD هستند:
- متیل فنیدیت
- لیزدگزامفتامین
- دگزامفتامین
- اتوموکستین
- گوانفاسین
این داروها درمان دائمی برای ADHD نیستند، اما ممکن است به فردی که این بیماری را دارد کمک کند بهتر تمرکز کند، کمتر تکانشگر باشد، احساس آرامش کند و مهارتهای جدید را یاد بگیرد و تمرین کند.برخی از داروها را باید هر روز مصرف کرد، اما برخی را می توان فقط در روزهای کاری مصرف کرد. گاهی اوقات وقفه های درمانی برای ارزیابی اینکه آیا دارو هنوز مورد نیاز است یا خیر توصیه می شود.
اگر تا بزرگسالی مبتلا به ADHD تشخیص داده نشد، پزشک عمومی و متخصص می توانند در مورد داروها و درمان هایی که برای شما مناسب هستند صحبت کنند.
اگر برای شما یا فرزندتان یکی از این داروها تجویز می شود، احتمالاً ابتدا دوزهای کمی به شما داده می شود که ممکن است به تدریج افزایش یابد. شما یا فرزندتان باید برای معاینات منظم به پزشک عمومی مراجعه کنید تا مطمئن شوید که درمان به طور موثر کار می کند و علائم عوارض جانبی یا مشکلات را بررسی کنید.
مهم است که پزشک عمومی را از هر گونه عوارض جانبی مطلع کنید و اگر احساس می کنید باید درمان را متوقف کنید یا تغییر دهید، با آنها صحبت کنید.متخصص شما درباره مدت زمانی که باید درمان خود را مصرف کنید صحبت خواهد کرد، اما در بسیاری از موارد، درمان ADHD تا زمانی که کمک کننده باشد ادامه می یابد.
متیل فنیدیت در درمان ADHD
متیل فنیدیت رایج ترین داروی مورد استفاده برای ADHD است. این دارو به گروهی از داروها به نام محرک ها تعلق دارد که با افزایش فعالیت در مغز، به ویژه در مناطقی که در کنترل توجه و رفتار نقش دارند، کار می کنند.متیل فنیدیت ممکن است به بزرگسالان، نوجوانان و کودکان بالای 5 سال مبتلا به ADHD ارائه شود.
این دارو را میتوان به صورت قرصهای رهش فوری (دوزهای کوچک ۲ تا ۳ بار در روز مصرف کرد) یا بهصورت قرصهای با رهش اصلاحشده (یک بار در روز در صبح مصرف میشود و دوز آن در طول روز آزاد میشود).
عوارض جانبی رایج متیل فنیدیت عبارتند از:
- افزایش اندک فشار خون و ضربان قلب
- از دست دادن اشتها، که می تواند منجر به کاهش وزن شود
- مشکل خواب
- سردرد
- دل درد
- احساس پرخاشگری، تحریک پذیری، افسردگی، اضطراب یا تنش
لیزدگزامفتامین
لیزدگزامفتامین دارویی است که قسمت های خاصی از مغز را تحریک می کند. تمرکز را بهبود می بخشد، به تمرکز توجه کمک می کند و رفتار تکانشی را کاهش می دهد.اگر حداقل 6 هفته درمان با متیل فنیدیت کمکی نکرده باشد، ممکن است به نوجوانان و کودکان بالای 5 سال مبتلا به ADHD ارائه شود.به بزرگسالان ممکن است به جای متیل فنیدیت، لیزدگزامفتامین به عنوان داروی انتخاب اول برای درمان ADHD ارائه شود.
لیزدگزامفتامین به شکل کپسول، یک بار در روز مصرف می شود.
عوارض جانبی شایع لیزدگزامفتامین عبارتند از:
- کاهش اشتها، که می تواند منجر به کاهش وزن شود
- پرخاشگری
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- سردرد
- اسهال
- تهوع و استفراغ
دگزامفتامین برای درمان ADHD
دگزامفتامین مشابه لیزدگزامفتامین است و به همان روش عمل می کند. ممکن است به بزرگسالان، نوجوانان و کودکان بالای 5 سال مبتلا به ADHD ارائه شود.دگزامفتامین معمولاً به صورت قرص 2 تا 4 بار در روز مصرف می شود، اگرچه محلول خوراکی نیز موجود است.
اتوموکستین
اتوموکستین با سایر داروهای ADHD متفاوت عمل می کند.این یک مهارکننده انتخابی بازجذب نورآدرنالین (SNRI) است، به این معنی که مقدار یک ماده شیمیایی در مغز به نام نورآدرنالین را افزایش می دهد.این ماده شیمیایی پیامهایی را بین سلولهای مغز ارسال میکند و افزایش آن میتواند به تمرکز و کنترل تکانهها کمک کند.
در صورت عدم امکان استفاده از متیل فنیدیت یا لیزدگزامفتامین، اتوموکستین ممکن است به بزرگسالان، نوجوانان و کودکان بالای 5 سال ارائه شود. همچنین در صورت تایید علائم ADHD، برای بزرگسالان مجاز است.اتوموکستین به شکل کپسول، معمولا یک یا دو بار در روز برای درمان ADHD مصرف می شود.
عوارض جانبی رایج اتوموکستین عبارتند از:
- افزایش اندک فشار خون و ضربان قلب
- تهوع و استفراغ
- دل درد
- مشکل خواب
- سرگیجه
- سردرد
- تحریک پذیری
اتوموکستین همچنین با برخی از عوارض جانبی جدی تری مرتبط است که باید مراقب آنها بود، از جمله افکار خودکشی و آسیب کبدی.اگر شما یا فرزندتان در حین مصرف این دارو احساس افسردگی یا خودکشی کردید، با پزشک خود صحبت کنید.
گوانفاسین
گوانفاسین در بخشی از مغز برای بهبود توجه عمل می کند و همچنین فشار خون را کاهش می دهد.
اگر امکان استفاده از متیل فنیدیت یا لیزدگزامفتامین وجود نداشته باشد، ممکن است به نوجوانان و کودکان بالای 5 سال برای درمان ADHD پیشنهاد شود. نباید به بزرگسالان مبتلا به ADHD ارائه شود.
گوانفاسین معمولاً به صورت قرص یک بار در روز، صبح یا عصر مصرف می شود.